 |
Đồ họa mô phỏng Protease trong phân tử Protein S của nCoV. Ảnh: Sina. |
Nghiên cứu mới của Trung tâm Nghiên cứu loài linh trưởng, Đại học Gottingen (Đức) và Trung tâm Nghiên cứu virus, Viện Y tế Berlin chỉ ra, chủng mới virus corona (nCoV), sử dụng thụ thể ACE2 để xâm nhập vào tế bào vật chủ, bị ngăn chặn bởi chất ức chế protease (Protease là enzyme thuỷ phân protein). Nghiên cứu đã thử nghiệm lâm sàng và đăng trên tạp chí khoa học quốc tế Cell ngày 27/2, cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn về cơ chế lây nhiễm của nCoV, từ đó tìm ra những hướng điều trị viêm phổi Covid-19 hiệu quả hơn.
Đầu tiên, nhóm nghiên cứu tiến hành kiểm tra sự phụ thuộc vào protease của nCoV trong các tế bào, nhận thấy sự xâm nhập của virus corona vào tế bào cơ thể người phụ thuộc hoàn toàn vào sự liên kết của protein S với các thụ thể tế bào thông qua các protease để kích hoạt chuỗi protein của nCoV. Vì vậy chất ức chế protease có thể ngăn chặn hiệu quả khả năng nhân lên của protein của nCoV. Tức là ức chế protease phá tế bào người.
Qua việc so sánh trình tự nhân đôi của tế bào, các nhà nghiên cứu thấy rằng các thụ thể ACE2 của các tế bào bị nhiễm nCoV giống với SARS-CoV. Từ đó, dựa trên cơ chế lây nhiễm của SARS-CoV, họ đã đánh giá vai trò của hai chất ức chế protease TMPRSS2 và CatB/L trong nCoV. Đây là hai protease chủ chốt trong protein S. Trong đó, TMRSS2 là một protease xuyên màng, làm chất trung gian cho sự xâm nhập và nhân đôi của nCoV vào các tế bào cơ thể người. CatB/L (cathepsins B /L) là một protease hoạt động thông qua protease TMRSS2, kích hoạt protein S, làm tăng khả năng lây nhiễm và tấn công của nCoV vào cơ thể con người.
Để ngăn chặn mạnh mẽ nCoV xâm nhập vào cơ thể người, cả hai loại protease này cần được ức chế đồng thời, nhóm nghiên cứu cho biết.
Trước đó, một số nghiên cứu đã phát hiện ra SARS-CoV cũng sử dụng hai loại protease này để hoạt động, nhiều nghiên cứu trước đó đã tìm ra chất ức chế hai protease này để điều trị SAR-CoV. Dựa trên cơ sở về lợi ích của chất ức chế protease trong điều trị dịch SARS- CoV, nhóm đang kiểm tra khả năng ngăn chặn nCoV của nhóm thuốc này trên in vitro (thử nghiệm trong ống nghiệm). Được biết, chất ức chế protease này nhắm vào một điểm khác trong quá trình nhân lên của nCoV. Chúng ngăn chặn một loại protein gọi là "protease" chia một protein dài vô chức năng, thành các protein nhỏ hơn để nhân lên.
Nguyễn Xuân (Theo Sina)
